پاورپوینت بررسی معماری پیش از پارسی
 
بخشی از مطلب
آنچه که در زاغه به وسیله باستان‌شناسان بزرگ ایرانی یافت شده است و به جهان تاریخ هنر معرفی شده، در نوع خود یکی از قدیمی‌ترین مراکز استقرار با ویژگی‌های مهم معمارسی و هنری است. در بیشتر نوشته‌های تاریخی، بخصوص تاریخ معماری و هنر، به دو مرکز در منطقه خاور میانه به عنوان نخستین مکانهای استقرار مردم متمدن اشاره می‌شود. چتل هویوک در ترکیه کنونی و (......) در اردن. از ویژگی‌های معماری این دو مکان، بافت متراکم مجموعه، ترکیب انواع خانه‌ها و ساخت معابد می‌باشد، همانگونه که در ادامه خواهیم دید هر سه ویژگی به خوبی در زاغه دیده می‌شود.
در مجموعه زاغه حدود 21 خانه به دست آمده است. انتخاب جهت این خانه‌ها که بیشتر نقشه‌ای چهارگوش دارند بسیار موضوع مهمی می‌باشد. جهت طولی این خانه‌های مستطیل شکل در نقشه، شمال شرقی به جنوب غربی و یا بالعکس می‌باشد. انتخاب این جهت با توجه به جهت بادهای دایمی رازومه دشت قزوین بوده است. در اینجا عرض خانه‌ها در مقابل بادها قرار می‌گرفته است که دارای سطح کمتری بوده‌اند. این جهت مانع نفوذ بادهای یاد شده (بادراز باد گرم کویری و بادمه باد سرد) می‌شد. (شکل زير)
از میان بقایای 21 خانه مسکونی که در بافت روستا مشخص گردید، فقط یک خانه با ورودی غربی یافت می‌شود در مقابل در ورودی و برای احتراز از نفوذ باد سردمه یک بادشکن چینه‌ای ساخته شده بود.
هرچند که خانه‌های زاغه ترکیب مشابه میانسرا (حیاط)  و فضاهای ساخته شده اطراف آن را دارند اما باستان‌شناسان  انواع گونه‌های خانه را در این بافت مشخص کرده‌اند. فضای باز این خانه‌ها به منزله میانسرا استفاده می‌شده است و فضاهای سرپوشیده شامل اتاق اصلی، انبار و آشپزخانه می‌شده است.
گونه‌های به دست آمده به شرح زیر است.
1- خانه‌هایی با بیش از یک محوطه روباز که متعلق به خانوارهای با پایه اقتصاد دامداری بوده است.
2- خانه‌هایی با بیش از یک واحد مسقف برای خانوارهایی که با پایه اقتصادی دامداری بوده‌اند.
3- خانه‌های دارای فضاهای مسکونی، دامی و انبار کشاورزی برای خانوارهایی با پایه اقتصادی دامداری و کشاورزی.
4- خانه‌هایی کوچک با یک اتاق نشیمن و یک انباری کوچک و حیاط برای خانوارهایی که از طریق کار کردن برای سایر گروه‌ها امرار معاش می‌کرده‌اند.
بنایان زاغه گل را که فروانترین و قابل دسترس‌ترین مصالح ساختمانی بوده به صورت چینه و خشت خام به کار می‌بردند. ماده چسباننده خشت‌ها و چینه‌ها را مواد گیاهی نظیر کاه و سبزی خرد شده که گاهی با شن مخلوط بودند تشکیل می‌داده. خشت‌ها را دراز و باریک و با دست و بدون استفاده از قالب خشت‌زنی می‌ساختند.
دیوارهای جدا کننده را به شکل چینه می‌ساختند. پوشش (یا آسمانه) متکی به دیوارهای چینه‌ای می‌شد. سطح دیوارها و کف قسمتهای آسمانه با لایه نازکی از کاه و گل اندود می‌شد. در برخی موارد روی اندود سطح دیوارها، با رنگ تزئین می‌شد. نقوش تزئینی دیوارها هندسی شکل و به رنگهای قرمز و سفید و سیاه و زرد بوده‌اند.
بافت و شبکه معماری مکشوفه دریته زاغه، یکی از نمونه‌های کم‌نظیری است که در فعالیتهای باستان‌شناسی با ضوابط و عناصر فرهنگی خاصی است. واحد بزرگ ساختمان منقوش منحصر به فرد می‌باشد. ساختمان معبد منقوش به شکل هندسی ساخته نشده و ابعاد کاملاً  مشخص و یکنواختی ندارد. در داخل ساختمان سکوهایی در نقاط مختلف آن ساخته شده است. این ساختمان احتمالاً برای مراسم خاصی که با طرز عقاید و مذهب، حکومت و زندگانی اجتماعی آن‌ها ارتباط داشت، مانند معبد، مرکز اجتماع و یا  محل مشورت و دادو ستد مورد استفاده قرار می‌گرفت. در داخل معبد تعداد نه سکو قرار دارد. همچنین تقریباً در وسط معبد و بر روی کف زمین محل بزرگی برای برافروختن آتش ساخته شده بود . این محوطه به صورت دایره بزرگی ساخته شده است. در گوشه شمالی غربی معبد اجاقی کاملاً منظم ساخته شده است. این اجاق احتمالاً برای کباب کردن گوشت  حیوانات مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این ساختمان به وضع خاصی تزئین شده است. نقاشی و تزئیناتی که تا کنون در سطح دیوار آشکار شده از دو رنگ مشکی و سفید تشکیل شده است که بر روی زمینه گل اخری نمایش و زیبایی خاصی دارد.
بر بدنه شرقی ساختمان یک نوار تزئینی پهن در سرتاسر دیوار ادامه داشت. حاشیه تزئینی به صورت نار کنگره‌داری تنظیم شده بود.
برای تزئینات بیشتر علاوه بر رنگ‌آمیزی در دیوارهای معبد، سربزکوهی نیز روی دیوار نگاشته شده بود. اینها فقط جنبه تزئينی نداشته و احتمالاً با عقاید خاص مذهبی این اقوام رابطه داشته است.( شکل زير)
و.......